بیماری خشکی چشم یک اختلال شایع چشمی است که به علت کاهش تولید اشک، عدم تعادل در تولید اشک و تبخیر بیش از حد اشک ایجاد می‌شود. دارورسانی چشمی به دلیل ساختار چشم و محافظت از ورود عوامل خارجی به داخل آن بسیار سخت و پیچیده است. استفاده از قطره‌های چشمی یکی از مرسوم‌ترین راه‌های دارورسانی به قسمت قدامی چشم است. با این حال زیست دسترس‌پذیری چشم کمتر از ۵% است و عوامل متعددی از جمله مدت زمان کوتاه تماس دارو ناشی از پلک زدن، میزان گردش زیاد اشک و تخلیه بینی آن را محدود می‌کند. استفاده از پلاتگ‌های پانکتوم (punctal plugs) یک استراتژی درمانی رایج و غیرتهاجمی برای کاهش سندرم‌های خشکی چشم به حساب می‌آید. در این روش با مسدود کردن کانال اتصال چشم و بینی از تخلیه‌ی اشک جلوگیری می‌شود. به طور کلی این پلاگ‌ها با توجه به مکان قرار گیری در چشم به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول پلاگ‌هایی که در گوشه‌ چشم (puncta) قرار می‌گیرند، این پلاگ‌ها قابل مشاهده بوده و پس از درمان به راحتی جدا می‌شوند. جنس این پلاگ‎‌ها معمولا از جنس کلاژن بوده و ۱۴ روز دوام دارند. در مقابل دسته‌ی دوم پلاگ‌‌هایی است که در کانال چشمی (canliculus) قرار می‌گیرند و معمولا حذف آن‌ها دشوارتر است. این پلاگ‌ها معمولا از پلی دیکسانون و پلی کاپرولاکتون (PCL) ساخته می‌شوند و می‌توانند بین ۲ تا ۶ ماه دوام بیاورند.

جمعی از محققان اخیرا از تکنیک پرینت زیستی سه بعدی به روش DLP برای ساخت پلاگ‌های چشمی استفاده کرده‌اند. در این مطالعه از داروی دگزامتازون به عنوان یک داروی استروئیدی ضد التهابی در درمان بیماری‌های قرنیه استفاده شد. برای ساخت پلاگ از دو ماده‌ی پلی اتیلن گلیکول ۴۰۰ (PEG 400) و پلی اتیلن گلایکول دی اکریلات (PEGDA) استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که رهایش طولانی مدت دارو از پلاگ با ترکیب درصد ۲۰%-۸۰% وزنی/وزنی از PEG 400 و PEGDA 7روز است و برای پلاگ تهیه شده از PEGDA خالص به ۲۱ روز می‌رسد.

منبع:

Xu X, Awwad S, Diaz-Gomez L, Alvarez-Lorenzo C, Brocchini S, Gaisford S, Goyanes A, Basit AW. 3D Printed Punctal Plugs for Controlled Ocular Drug Delivery. Pharmaceutics. 2021 Sep;13(9):1421.